Ο Κανόνας του Κρίκετ και η "Εθνικά και Γλωσσικά Ομοιογενής Ελλάς"

Ημερομηνία δημοσίευσης: 19/03/2010


Του Χρήστου Γραμπόβα*


Η γαλλική πολιτική σκηνή έχει πάρει φωτιά την τελευταία περίοδο. Αφορμή η δημόσια διαβούλευση (sic) που έχει ξεκινήσει ο Πρόεδρος Σαρκοζί σχετικά με την εθνική ταυτότητα και το τι αυτή σημαίνει στις μέρες μας και πήρε πρόσφατα φωτιά με την υπερψήφιση πρότασης κοινοβουλευτικής επιτροπής για απαγόρευση της μπούργκας από τις δημόσιες υπηρεσίες και συγκοινωνίες.

Πολλοί σημειώνουν πως οι λόγοι που έκαναν τον Σαρκοζί να ανοίξει τη συζήτηση για την εθνική ταυτότητα είναι καθαρά ψηφοθηρικοί καθώς σύντομα έρχονται οι τοπικές και περιφερειακές εκλογές, στις οποίες το κόμμα του Προέδρου θα έχει ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα μόνο αν κατορθώσει να πάρει με το μέρος του τις ψήφους της ακροδεξιάς.

Ανεξάρτητα από τους λόγους για τους οποίους άρχισε, η συζήτηση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε μια χώρα που το Σύνταγμά της βασίζεται σε αρχές (Ελευθερία, Ισότητα και Αδερφοσύνη) και όχι στην αιματολογική συνέχεια του έθνους. Επίσης, μια τέτοια συζήτηση έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον τη στιγμή που η γειτονική Ελβετία αποφάσισε με δημοψήφισμα να καταπατήσει τα δικαιώματα των μουσουλμάνων πολιτών της απαγορεύοντάς τους να έχουν τζαμιά με μιναρέδες.

Στη Γαλλία η συζήτηση απέκτησε επιπρόσθετο ενδιαφέρον όταν τη νύχτα (18.11) της πρόκρισης της γαλλικής εθνικής ομάδας στο Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου τα Ηλύσια Πεδία γέμισαν με κόσμο (Γάλλους πολίτες στην πλειοψηφία τους) που όμως πανηγύριζε για τη νίκη - πρόκριση (στον ίδιο θεσμό) της εθνικής ομάδας της Αλγερίας. Έτσι κάποιοι αναλυτές θεώρησαν σωστό να εισαγάγουν από τον πάλαι ποτέ μισητό γείτονα τον «Κανόνα του Κρίκετ», που λέει, σύμφωνα με αγγλικές εφημερίδες (π.χ. με τη Sun), πως Άγγλος θεωρείται αυτός που υποστηρίζει την Αγγλία όταν αυτή παίζει κρίκετ με τις υπόλοιπες ομάδες της Κοινοπολιτείας (Ινδία, Πακιστάν κ.λπ.).

Χρησιμοποιώντας με τη σειρά τους ποδοσφαιρικούς όρους, κάποιοι Γάλλοι αναλυτές αναρωτιούνται «ποια ομάδα μεταξύ της Γαλλίας και της Αλγερίας θα υποστηρίξουν οι αλγερινής καταγωγής Γάλλοι πολίτες αν στο προσεχές Παγκόσμιο Κύπελλο οι δύο ομάδες έρθουν αντιμέτωπες».

Βέβαια, ενόσω συμβαίνουν όλα αυτά, η Γαλλική Δημοκρατία έχει καταφέρει να βγάλει κάποιους (από τους πολλούς, πράγματι) «σκελετούς» από την «ντουλάπα» της, αφού εδώ και λίγα χρόνια διδάσκει στα δημόσια σχολεία τις γλώσσες των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων (βασκικά, νικαιώτικα κ.λπ).

Αυτήν την περίοδο και η σοσιαλδημοκρατική ισπανική κυβέρνηση επιχειρεί να διαχειριστεί τους δικούς της «σκελετούς» προτείνοντας την αναγνώριση από το κοινοβούλιο της «κατάφωρης αδικίας κατά των Αράβων», οι οποίοι εκδιώχθηκαν μαζικά από τη χώρα τον 17ο αιώνα και παρότι μόλις το 2001 η Ισπανία είχε τα δικά της Ίμια όταν ήρθε στα πρόθυρα του πολέμου με το (αραβικό) Μαρόκο για την ακατοίκητη βραχονησίδα Περεχίλ.

Οι Ισπανοί έχουν βέβαια από καιρό αλλάξει τα βιβλία ιστορίας τους αναγνωρίζοντας τις αγριότητες που διέπραξαν οι πρόγονοί τους. Όλα αυτά δεν σημαίνουν πως δεν υπάρχουν ακόμα πολλοί «σκελετοί» (με μεγαλύτερο τον βασκικό) στην ισπανική «ντουλάπα». Ωστόσο, γίνονται βήματα προς τα εμπρός.

Βήματα που δεν γίνονται στην Ελλάδα. Η ελληνική εσωτερική, εξωτερική και εκπαιδευτική πολιτική βασίζεται στο δόγμα της εθνικά και γλωσσικά ομοιογενούς χώρας, με την εξαίρεση της «μουσουλμανικής μειονότητας», σχεδόν αδιάλειπτα από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους έως σήμερα (με ελάχιστες εξαιρέσεις, βλέπε Abecedar, σχολεία κουτσόβλαχων κ.λπ.) θωρακίζοντας αυτήν την ιδεοληψία με το έντονα εθνικιστικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Οι λίγες κρατικές κινήσεις προς την αντίθετη κατεύθυνση ακυρώθηκαν εν τη γενέσει τους, καθώς αντιμετώπισαν ορυμαγδό αντιδράσεων και σχεδόν το λυντσάρισμα (αν όχι κυριολεκτικά, σίγουρα μεταφορικά) των εμπνευστών τους. Επίσης, στη χώρα δεν επιτρέπεται ή τουλάχιστον παρακωλύεται η επιστημονική έρευνα στους συγκεκριμένους τομείς, με παρακρατικούς (με την ανοχή των αρχών) να διαλύουν συνέδρια και παρουσιάσεις βιβλίων και βουλευτές στο κοινοβούλιο να ζητούν τον μη διορισμό καθηγητών πανεπιστημίων με ανάλογη έρευνα. Η δικαιολογία είναι ότι η οποιαδήποτε αναγνώριση της ύπαρξης γλωσσικών ή εθνικών μειονοτικών ομάδων μπορεί να «δημιουργήσει προβλήματα στο μέλλον».

Την ίδια ώρα πάντως που σκάνε βόμβες στη χώρα των Βάσκων, το ισπανικό και γαλλικό κράτος διδάσκουν βασκικά στα σχολεία. Όχι παρότι σκάνε βόμβες, αλλά ακριβώς ως ένα είδος απάντησης στο ότι σκάνε βόμβες, για να δειχθεί, δηλαδή, πως δεν υπάρχει καταπίεση και άρα λόγοι για να σκάνε βόμβες (να σημειωθεί, πάντως, ότι οι Βάσκοι δεν αποτελούν μειονότητα, αλλά ολόκληρο λαό χωρίς το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού).

Είναι πλέον αποδεκτό επιστημονικά αλλά και πολιτικά διεθνώς ότι όσο περισσότερο ένα κράτος καταπιέζει μια ομάδα πληθυσμού, στερώντας της βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, τόσο πιθανότερο είναι με αυτόν τον τρόπο να δημιουργήσει - για τον εαυτό του - «προβλήματα στο μέλλον» (με το ίδιο να ισχύει και για τους μετανάστες, αλλά αυτή είναι μια άλλη - επίκαιρη - πολύ μεγάλη συζήτηση). Αυτό δεν πείθει τους υπερπατριώτες, αλλά και το βαθύ ελληνικό κράτος.

Αντίθετα, υποστηρίζεται πως, αν εξαφανιστούν (ακόμα και ως φυσικές υπάρξεις, νοσταλγώντας παρελθόντα έτη και καταστάσεις) οι αυτοπροσδιοριζόμενοι ως Τούρκοι, Πομάκοι (αν και εσχάτως οι συγκεκριμένοι δεν τους ενοχλούν), Σλαβομακεδόνες (ή «εθνικά Μακεδόνες»), αλλά και ως γλώσσες τα βλάχικα, τα αρβανίτικα, τα σλαβομακεδόνικα, τότε το «πιθανό μελλοντικό πρόβλημα» δεν θα εμφανιστεί ποτέ.

Η ιστορία των λαών, τουλάχιστον τους δύο τελευταίους αιώνες, έχει δείξει ακριβώς το αντίθετο. Η αναγνώριση της ύπαρξης του διαφορετικού μέσα στο πλαίσιο του κράτους και ο σεβασμός των δικαιωμάτων όλων των πολιτών είναι δύο βασικές προϋποθέσεις για τη σύγχρονη λειτουργία και μελλοντική ύπαρξη ενός κράτους (χωρίς καν να αποτελούν κινήσεις προς αριστερή κατεύθυνση). Έτσι, ίσως ήρθε η ώρα να ανοίξει στην Ελλάδα η συζήτηση για το τι πραγματικά περιλαμβάνει η έννοια του «Έλληνα πολίτη» και για το ποια (πρέπει να) είναι τα δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις του. Να αρχίσουμε δηλαδή από τα βασικά…



* Ο Χρήστος Γραμπόβας διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Το κείμενο γράφτηκε στη Νίκαια της Γαλλίας.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ:http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=530912